Asbestos
Asbest komt van het Griekse ‘asbestos’, wat ‘onbrandbaar’ betekent en is eigenlijk een verzamelnaam voor zes in de natuur gevonden mineralen die bestaan uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. Het is een natuurlijke delfstof die relatief goedkoop in een open mijn uit rotsen wordt gewonnen. Tot op vandaag zijn er actieve mijnen in onder andere China en Afrika. Door zijn positieve eigenschappen (brandwerendheid, isolerend, slijtvastheid, sterkte) is asbest in het verleden veelvuldig gebruikt geweest in verschillende toepassingen. Het werd met of zonder bindmiddel verwerkt in bouwproducten zoals cement, bitumen, lijm en kunststof. Het gevaar van dit mineraal zit voornamelijk in de vezelstructuur die alleen in de lengte breekt, waardoor steeds dunnere naalden vrijkomen.
Deze asbestvezels worden onderverdeeld in twee hoofdgroepen:
Serpentijnen of spiraalvormige vezels blijven iets minder lang in het longweefsel aanwezig maar dat maakt ze niet minder gevaarlijk. In deze groep vinden we onder andere chrysotiel (wit).
Amfibolen of rechte vezels met een zeer lage oplosbaarheid in het longweefsel. Hieronder worden de gevaarlijke asbestsoorten geklasseerd, zoals amosiet (bruine), crocidoliet (blauw), anthofylliet (geel), tremoliet (grijs) en actinoliet (groen). Vooral de bruine en blauwe variant komen vaak voor.
witte asbest
bruine asbest
blauwe asbest
gele asbest
grijze asbest
groene asbest
Hecht gebonden of niet-hecht gebonden
Hecht gebonden of niet-hecht (on)gebonden asbest slaat op de wijze van het verwerken van de vezels. Zijn de vezels verwerkt met een bepaald bindmiddel (cement, bitumen, lijm of kunststof) spreken we van (hecht)gebonden asbest. Het uiteindelijke materiaal bevat meestal ongeveer 10% aan asbestvezels. Enkele voorbeelden van gebonden toepassingen zijn golfplaten, asbestcement, asbesthoudende vloertegels en bekledingen, pakkingen en dichtingen. De vezels blijven gevangen door zijn drager, er is echter een tussencategorie semi-gebonden asbest. Dit is in oorsprong hechtgebonden asbest waarvan, door veroudering of beschadiging, het bindmateriaal in slecht staat is en de asbestvezels dus kunnen vrijkomen. Ongebonden of losse asbest bestaat uit weinig of geen bindmiddel, m.a.w. de concentratie van asbestvezel ligt dus veel hoger. Ongebonden asbestmaterialen zijn daarenboven ook nog gevoeliger voor beschadigingen en laten makkelijk asbestvezels los in de omgeving wat het gevaar aanzienlijk vergroot.
Asbesthoudende golfplaten
Isolatie voor pijpleidingen
Gevaarlijke stof
Het is intussen breed bekend dat asbest schadelijke is voor de gezondheid en bijzonder gevaarlijk als je ze inademt. Volgens de heersende inzichten en het advies van de WHO zijn er geen sluitende bewijzen dat inslikken van asbestvezels schadelijk is. Huidcontact leidt niet tot kanker. Wat asbest extra gevaarlijk maakt, is het asbeststof dat bij afbraak of renovatiewerken vrijkomt. Deze bijna niet zichtbare asbestvezels zweven in de lucht en ‘vervuilen’ met één verplaatsing van lucht (een deur die opent, bijvoorbeeld) een hele woning of omgeving. Zonder het te beseffen breng je jezelf en je omgeving in gevaar. Wie de vezels dan onbeschermd inademt, heeft het schadelijke stof onherroepelijk binnen. De dramatische gevolgen van asbestvezels laten zich na een periode van gemiddeld 10 tot 40 jaar gelden.
Lees meer over de schadelijke impact van asbest op uw gezondheid.
